Estafetterace

• Bekijk het online materiaal voor leerlingen. Gebruik een scherm of digibord om dit materiaal tijdens de les aan je leerlingen te laten zien.
• Zorg ervoor dat je in een eerdere les de concepten duwen, trekken en zwaartekracht hebt behandeld.
• Houd rekening met de vaardigheden en achtergrond van je leerlingen. Pas de les aan om ervoor te zorgen dat iedereen eraan mee kan doen. Raadpleeg het gedeelte Differentiatie hieronder voor suggesties.

• Bekijk de leerlingenvideo hier of via het online materiaal voor leerlingen.

• Vraag de leerlingen wat ze over duw- en trekkrachten hebben geleerd.
• Stel vragen als:
  • Welke modellen heb je gebouwd?
  • Welke modellen werkten het best?
  • Zou je een of meerdere modellen nog eens willen bouwen?
• Als de leerlingen er zelf niet helemaal uitkomen, kun je vragen stellen als:
  • Hoe kun je je kennis van duw- en trekkrachten gebruiken voor een estafetterace met de hele klas?
  • Hoe kun je een object laten bewegen zonder het met je handen aan te raken?
  • Welke ideeën heb je voor een estafetterace?
• Vertel de leerlingen dat ze hun kennis van duw- en trekkrachten gaan gebruiken om met de hele klas een estafetterace te houden. Introduceer de activiteit:
  • Vertel de leerlingen dat ze een object moeten kiezen dat dienst zal doen als estafettestokje. Dit kan bijvoorbeeld een LEGO^® pizza-element of een verfrommeld stukje papier zijn.
  • Laat ze nadenken over een mechanisme waarmee ze aan de hand van een duwen of trekken het estafettestokje kunnen doorgeven, zonder dat ze het met hun handen aanraken.
  • Laat ze hun idee schetsen en bouwen.
  • Leg uit dat ze de modellen uit eerdere lessen als inspiratiebron kunnen gebruiken of zelf iets nieuws kunnen bedenken.
• Geef iedere groep een set.

• Laat de leerlingen voordat ze beginnen met bouwen hun ideeën bespreken, schetsen en uitwerken.
• Iedere leerling moet zijn/haar eigen mechanisme bouwen waarmee hij/zij het estafettestokje aan de volgende kan doorgeven.
• Als leerlingen al eerder klaar zijn met bouwen, kunnen ze vast oefenen met het doorgeven van het estafettestokje, een klasgenoot helpen met zijn/haar model of de start en finish opstellen.
• In het gedeelte Tips hieronder vind je extra ondersteuning voor tijdens het bouwen.

• Laat de leerlingen hun modellen aan klasgenoten presenteren en met elkaar bespreken.
• Stel vragen als:
  • Hoe duwt jouw model het estafettestokje of trekt het eraan?
  • Welke modellen dienden voor jou als inspiratiebron?
  • Welke onderdelen van je model zijn hetzelfde als in je schets? En wat zijn de verschillen?
  • Wat zou je kunnen aanpassen?

• Stel vragen als:

  • Welk deel van de les vond je leuk?
    

  • Wat was moeilijk?
  • Welk model van je klasgenoten diende voor jou als inspiratiebron?
  • Zijn er nog andere estafetteraces die we zouden kunnen maken?
• Geef de leerlingen voldoende tijd om hun modellen uit elkaar te halen, de stenen in de juiste bakken op te bergen en het lokaal op te ruimen.

• Stel ondersteunende vragen om ze ‘hardop te laten denken’ en ze te laten uitleggen welke denkprocessen en redeneringen ten grondslag lagen aan de beslissingen die ze tijdens het bouwen van hun modellen hebben genomen.

Observatiechecklist

• Beoordeel hoe goed de leerlingen kunnen beschrijven hoe duw- en trekkrachten de beweging van een object kunnen beïnvloeden.
• Maak naar eigen inzicht een schaalverdeling, bijvoorbeeld:
  1. Heeft extra ondersteuning nodig
  2. Kan zelfstandig werken
  3. Kan het aan anderen uitleggen

Zelfevaluatie

• Laat alle leerlingen een steen kiezen die volgens hen het best hun prestatie weergeeft:
  • Groen: Met een beetje hulp kan ik beschrijven wat de concepten ‘duwkracht’ en ‘trekkracht’ betekenen.
  • Blauw: Ik kan beschrijven wat de concepten ‘duwkracht’ en ‘trekkracht’ betekenen.
  • Paars: Ik kan beschrijven en uitleggen wat de concepten ‘duwkracht’ en ‘trekkracht’ betekenen en ik kan een klasgenoot hier uitleg over geven.

Feedback met klasgenoten

• Laat de leerlingen in kleine groepjes bespreken hoe ze de samenwerking hebben ervaren.
• Stimuleer ze om hun ervaringen als volgt te verwoorden:
  • Ik vond het leuk toen je ...
  • Ik zou graag willen weten hoe je ...

Modeltips

• Als een van de leerlingen vastloopt, kun je open vragen stellen als:
  • Welk idee heb je bedacht?
  • Wat heb je al geprobeerd?
  • Wat zou je nog meer kunnen proberen?
  • Heb je in een eerdere les een model gebouwd dat het estafettestokje kan duwen?
  • Leerlingen kunnen ook ideeën bedenken die te ambitieus zijn en niet binnen de beschikbare tijd kunnen worden gerealiseerd. Stimuleer ze om voor de volgende les na te denken over manieren waarop ze hun idee kunnen vereenvoudigen. Moedig hun creativiteit aan en leg uit dat ontwerpers een project vaak even laten liggen om er nog eens over na te denken en later eventueel aanpassingen te doen.
  • Op de onderstaande foto's staan voorbeeldoplossingen. We raden je echter aan om je leerlingen deze afbeelding alleen te laten zien als ze geen ideeën kunnen bedenken, omdat het ervoor kan zorgen dat ze hun eigen creatieve vaardigheden niet meer gebruiken.

Vereenvoudig deze les door:

• De leerlingen bepaalde modellen te laten combineren (zoals het ijshockeytrainingmodel of de duwautolanceerder) in plaats van een nieuw model te laten bouwen

Verhoog de moeilijkheidsgraad door:

• Iedere leerling een duw- of een trekmechanisme te laten bouwen, zodat het object tijdens de estafetterace om en om wordt geduwd en getrokken

(Let op: dit neemt extra tijd in beslag.)
Laat de teams voor de ontwikkeling van hun rekenvaardigheid de tijd schatten, in seconden, die nodig is om hun deel van de race te voltooien. Tel alle tijden bij elkaar op om erachter te komen hoelang de hele race duurt. Zet deze schatting om in minuten en seconden, en vergelijk de tijd met de daadwerkelijke tijd die nodig is voor de estafetterace.