Koorddanser

• Bekijk het online materiaal voor leerlingen. Gebruik een scherm of digibord om dit materiaal tijdens de les aan je leerlingen te laten zien.
• Zorg ervoor dat je in een eerdere les de relevante concepten (d.w.z. krachten die wel (of niet) in balans zijn vanwege zwaartekracht) hebt behandeld.
• Houd rekening met de vaardigheden en achtergrond van je leerlingen. Pas de les aan om ervoor te zorgen dat iedereen eraan mee kan doen. Raadpleeg het gedeelte Differentiatie hieronder voor suggesties.

• Bekijk de leerlingenvideo hier of via het online materiaal voor leerlingen.

• Breng een gesprek op gang over zwaartekracht.
• Stel vragen als:
  • Wat is zwaartekracht? Het is een kracht die alles naar de grond trekt.
  • Wat is koorddansen? De vaardigheid om over een dunne draad of touw te lopen.
  • Over welke vaardigheid moeten koorddansers beschikken om ervoor te zorgen dat ze niet vallen? Goede balans.
  • Wat zorgt ervoor dat koorddansers op het koord kunnen blijven staan? Zolang koorddansers hun balans houden wanneer ze op het touw staan, duwt het touw tegen hun voeten, wat ervoor zorgt dat ze er niet van afvallen.
• Vertel de leerlingen dat ze een koord gaan bouwen.
• Geef iedere groep een set.

• Laat de leerlingen in tweetallen het koorddansermodel bouwen. Vertel je leerlingen dat ze om de beurt de stenen kunnen zoeken en kunnen bouwen, waarbij ze na iedere stap wisselen.
• In het gedeelte Tips hieronder vind je extra ondersteuning voor tijdens het bouwen.
• Laat de leerlingen hun model testen zodra ze klaar zijn met bouwen.
• Leg uit dat de leerlingen om de beurt het zwaartepunt van de koorddanser moeten proberen te vinden. Laat ze de verzwaarde stenen over de stok schuiven of aan beide kanten van de stok stenen toevoegen of weghalen om de balans van de koorddanser te beïnvloeden.
• Laat de leerlingen notities maken op hun leerlingenwerkblad (Ondersteuning voor de leraar -
  Bijkomende hulpmiddelen). Laat ze bijhouden welke stenen ze aan beide kanten van de stok hebben geplaatst en zo aantonen hoe ze de balans van de koorddanser hebben beïnvloed. Herinner ze eraan dat ze ook moeten aangeven of de stok aan beide kanten even lang was of niet.

• Laat de leerlingen hun modellen aan klasgenoten presenteren en met elkaar bespreken.
• Stel vragen als:
  • Wat viel je op aan de balans van de koorddanser en hoe die balans veranderde toen je de stok verplaatste? Leg uit dat zwaartekracht ervoor zorgt dat de verzwaarde stenen op de armen of stok van de koorddanser naar beneden worden getrokken. Dit zorgt ervoor dat het gewicht wordt verdeeld, waardoor ze haar zwaartepunt precies boven het koord kan houden en niet er af wordt getrokken en zal vallen.

• Laat de leerlingen hun eigen zwaartepunt zoeken:
  • Laat ze op 1 voet staan, waarbij hun andere voet net boven de grond zweeft. Laat ze hun zwevende voet nu langzaam omhoogtillen om erachter te komen hoelang het duurt voordat ze uit balans raken. Laat ze dit proberen met hun armen langs hun lichaam en met hun armen uitgespreid. Wat is makkelijker?
  • Kies 1 of 2 leerlingen uit en laat ze op 1 voet staan, terwijl hun andere voet hoog boven de grond zweeft. Geef ze vervolgens een boek dat ze met uitgespreide arm omhoog moeten houden.
  • Vraag hen wanneer ze de invloed van de zwaartekracht het sterkst voelden en wanneer ze het best in balans waren.
• Geef de leerlingen voldoende tijd om hun modellen uit elkaar te halen, de stenen in de juiste bakken op te bergen en het lokaal op te ruimen.

• Stel ondersteunende vragen om ze ‘hardop te laten denken’ en ze te laten uitleggen welke denkprocessen en redeneringen ten grondslag lagen aan de beslissingen die ze tijdens het bouwen van hun modellen hebben genomen.

Observatiechecklist

• Beoordeel hoe goed de leerlingen kunnen beschrijven wat het concept zwaartepunt betekent en wat het inhoudt om wel of niet in balans te zijn.
• Maak naar eigen inzicht een schaalverdeling, bijvoorbeeld:
  1. Heeft extra ondersteuning nodig
  2. Kan zelfstandig werken
  3. Kan het aan anderen uitleggen

Zelfevaluatie

• Laat alle leerlingen een steen kiezen die volgens hen het best hun prestatie weergeeft:
  • Groen: Met een beetje hulp kan ik beschrijven wat de concepten ‘duwkracht’ en ‘trekkracht’ betekenen.
  • Blauw: Ik kan beschrijven wat de concepten ‘duwkracht’ en ‘trekkracht’ betekenen.
  • Paars: Ik kan beschrijven en uitleggen wat de concepten ‘duwkracht’ en ‘trekkracht’ betekenen en ik kan een klasgenoot hier uitleg over geven.

Feedback met klasgenoten

• Laat de leerlingen in kleine groepjes bespreken hoe ze de samenwerking hebben ervaren.
• Stimuleer ze om hun ervaringen als volgt te verwoorden:
  • Ik vond het leuk toen je ...
  • Ik zou graag willen weten hoe je ...

Modeltips

• Het kleine wiel voor de onderkant van de koorddanser kan moeilijk te vinden zijn. Het ligt in de bak met zwarte en grijze onderdelen.
• Het kleine wiel aan de onderkant van de koorddanser is zeer lastig te verwijderen. Dit onderdeel van het model hoeft niet uit elkaar te worden gehaald, dus zeg tegen je leerlingen dat ze het zo kunnen laten zitten. Zorg ervoor dat je leerlingen nooit proberen de onderdelen met hun tanden los te krijgen!
• De lengte van de assen van het model wordt gemeten in LEGO^® noppen. Laat zien hoe je de lange as met 16 noppen kan tellen door deze naast een lange witte plaat met 16 noppen te leggen en de leerlingen erop te wijzen dat de as dus ook 16 noppen lang is.

Vereenvoudig deze les door:

• De leerlingen bij het testen dezelfde stenen aan beide kanten van de koorddanser te laten plaatsen en deze stenen vervolgens met andere stenen te verwisselen om te zien wat zwaartekracht precies doet

Verhoog de moeilijkheidsgraad door:

• De leerlingen uit te dagen een zwaartepuntspel te maken waarbij iedere leerling de linker- of rechterkant van de stok kiest die in het midden aan de koorddanser vastzit
  • Vervolgens kiezen de leerlingen om de beurt vijf stenen die ze moeten bevestigen om zo te proberen de koorddanser naar hun kant te laten kantelen
  • De leerlingen die de zwaarste onderdelen hebben gekozen en bevestigd, zullen winnen

(Let op: dit neemt extra tijd in beslag.)
Laat de leerlingen voor de ontwikkeling van hun rekenvaardigheid in tweetallen elkaar met woorden rekenopdrachten geven over het balanceren van de koorddanser die de ander vervolgens moet oplossen.