Vrije worp

• Bekijk het online materiaal voor leerlingen. Gebruik een scherm of digibord om dit materiaal tijdens de les aan je leerlingen te laten zien.
• Zorg ervoor dat je in een eerdere les de manieren hebt behandeld waarop je bewegingspatronen kunt herkennen
• Houd rekening met de vaardigheden en achtergrond van je leerlingen. Pas de les aan om ervoor te zorgen dat iedereen eraan mee kan doen. Raadpleeg het gedeelte Differentiatie hieronder voor suggesties.

• Bekijk de leerlingenvideo hier of via het online materiaal voor leerlingen.

• Breng een kort gesprek op gang over de krachten die de leerlingen hebben waargenomen tijdens het spelen van sporten als basketbal of volleybal.
• Stel vragen als:
  • Welke kracht*(en)* zorgt/zorgen ervoor dat de bal beweegt? (Duw-/trekkracht)
  • Welke kracht zorgt ervoor dat de bal weer naar beneden komt? (Zwaartekracht)
  • Wat is een ‘driepunter’? (Een speler scoort een ‘driepunter’ wanneer hij de bal van buiten de driepuntlijn in de basket weet te schieten.)
• Vertel de leerlingen dat ze een basketbalmodel gaan bouwen en dat ze met dit model vervolgens experimenten gaan uitvoeren om een patroon in de beweging van de bal te ontdekken.
• Geef iedere groep een set.

• Laat je leerlingen in tweetallen het vrije-worpmodel bouwen. Vertel je leerlingen dat ze om de beurt de stenen kunnen zoeken en kunnen bouwen, waarbij ze na iedere stap wisselen.
• In het gedeelte Tips hieronder vind je extra ondersteuning voor tijdens het bouwen.

Experiment 1:

• Laat de leerlingen hun modellen testen om erachter te komen of ze kunnen scoren wanneer het model in draaipositie 1, werpafstand 2 en baskethoogte 1 staat op de blauwe genummerde plaatjes.
• Laat ze de resultaten op hun leerlingenwerkblad noteren (Ondersteuning voor de leraar - Bijkomende hulpmiddelen).
  • Laat ze nu opnieuw proberen te scoren vanuit werpafstand 4, 6 en 8.
  • Herinner ze eraan dat ze de resultaten van elke test moeten noteren.

• Laat de leerlingen hun opgedane kennis aan klasgenoten presenteren.
• Stel vragen als:
  • Wanneer was de kracht wel/niet in balans? (Wanneer de werparm niet beweegt, is de kracht in balans. Wanneer de werparm wordt losgelaten, valt de verzwaarde steen naar beneden en is de kracht die op de bal wordt uitgeoefend, niet langer in balans. De kracht blijft uit balans totdat de bal en de werparm niet meer bewegen).
  • Wat zorgt ervoor dat de verzwaarde steen valt? (Zwaartekracht)
  • Waarom lukte het iedere keer om te scoren toen de baskethoogte in positie 1 stond?
  • Wat zal er volgens jou gebeuren als de basket hoger wordt gezet?

Experiment 2:

• Laat de leerlingen de baskethoogte op positie 2 zetten en laat ze vanaf werppositie 2, 4, 6 en 8 proberen te scoren.
  • Laat ze de resultaten van iedere poging in de tweede kolom van de tabel op het leerlingenwerkblad noteren.
  • Stimuleer ze om te voorspellen vanaf welke afstand ze nog kunnen scoren wanneer ze de baskethoogte aanpassen. Laat ze hun voorspellingen in de tabel noteren met een ‘X’.
  • Als ze de kolom helemaal hebben ingevuld of niet meer kunnen scoren, laat ze de hoogte van de basket dan aanpassen naar positie 3, 4, enz. en hun resultaten in de tabel noteren totdat ze niet meer kunnen scoren.

• Laat de leerlingen hun experimenten aan klasgenoten presenteren en met elkaar bespreken.
• Stel vragen als:
  • Welke patronen heb je herkend in de beweging van de bal toen de afstand bij de verschillende baskethoogtes veranderde? (Naarmate de afstand en de hoogte toenamen, werd het lastiger om te scoren.)
  • Bekijk je tafel goed en kijk dan de klas rond. Welke verhouding heeft je tafel ten opzichte van de rest van het klaslokaal?
  • Heb je weten te voorspellen wat er daarna ging gebeuren?
• Geef de leerlingen voldoende tijd om hun modellen uit elkaar te halen, de stenen in de juiste bakken op te bergen en het lokaal op te ruimen.

• Wist je dat de LEGO^® Groep tegenwoordig ook LEGO^® onderdelen van plantaardig plastic maakt? Onderdelen als bomen, bladeren, drakenvleugels en baskets worden tegenwoordig van duurzaam suikerriet gemaakt. Tegen 2030 zullen alle LEGO onderdelen van duurzame materialen worden gemaakt.

• Stel ondersteunende vragen om ze aan te moedigen ‘hardop te denken’. Laat ze uitleggen welke redeneringen ze gevolgd hebben om keuzes te maken tijdens het bouwen van hun modellen.

Observatiechecklist

• Beoordeel hoe goed de leerlingen het patroon in de beweging van een object kunnen beschrijven en hoe dit patroon kan worden gebruikt om een toekomstige beweging te voorspellen.
• Maak naar eigen inzicht een schaalverdeling. Voorbeeld:
  1. Heeft extra ondersteuning nodig
  2. Kan zelfstandig werken
  3. Kan het aan anderen uitleggen

Zelfevaluatie

• Laat alle leerlingen een steen kiezen die volgens hen het best hun prestatie weergeeft:
  • Groen: Met een beetje hulp kan ik een patroon herkennen in de beweging van de bal.
  • Blauw: Ik kan een patroon herkennen in de beweging van de bal.
  • Paars: Ik kan een patroon herkennen in de beweging van de bal en dit patroon gebruiken om toekomstige bewegingen te voorspellen. Bovendien kan ik dit aan een klasgenoot uitleggen.

Feedback met klasgenoten

• Laat de leerlingen met hun team bespreken hoe ze de samenwerking hebben ervaren.
• Stimuleer ze om hun ervaringen als volgt te verwoorden:
  • Ik vond het leuk toen je ...
  • Ik zou graag willen weten hoe je ...

Modeltips

• Laat de leerlingen zien hoe ze de noppen op de platen kunnen tellen om zo de stenen makkelijker te kunnen plaatsen. Vertel ze dat ze goed moeten opletten waar de twee gele werparmsteunen op de witte plaat zijn geplaatst.
• Leg uit dat de rode assen de variabelen weergeven die op het model kunnen worden aangepast (d.w.z. de baskethoogte, de werpafstand en de draaipositie).
• Vertel de leerlingen dat de afstand tussen de basket en de werparm kan worden vergroot door aan de handkruk in het midden van het model te draaien.
• Wijs ze erop dat het touwtje aan de bal ervoor zorgt dat hij aan het model vast blijft zitten.

Vereenvoudig deze les door:

• De leerlingen alleen vanaf positie 2, 4 en 6 proberen te laten scoren.

Verhoog de moeilijkheidsgraad door:

• De leerlingen het draaipunt op 2 te laten zetten en hun bevindingen in een nieuwe tabel te laten noteren
• De leerlingen de baskethoogte op 5 te laten zetten en hen uit te dagen hun modellen zo aan te passen dat ze van afstand 1 t/m 8 een driepunter kunnen scoren; hiervoor zullen ze hun eigen bouwvaardigheden moeten gebruiken

(Let op: dit neemt extra tijd in beslag.)
Laat de leerlingen voor de ontwikkeling van hun rekenvaardigheid en inzicht in de conventionele meeteenheden een liniaal naast hun modellen houden wanneer ze de variabelen aanpassen.

Download het lesplan Persoonlijke leerkit in het gedeelte met hybride leermiddelen.