Draaitollen
Onderzoeken welke invloed overbrenging en krachten die wel (of niet) in balans zijn, op de beweging van een object hebben.
Verbinden
(5-10 Min.)
Op een dag zien Sam en Sara in het park een paar andere kinderen met draaitollen spelen. De tollen blijven heel lang doordraaien voordat ze omvallen. Dat ziet er leuk uit! Sam en Sara krijgen zin om zelf ook een paar tollen te maken - en in een mum van tijd zijn ze met hun tollen aan het spelen. Maar de tollen blijven nooit lang draaien - en ze krijgen pijn in hun vingers van het telkens weer op gang draaien van hun tollen. Ze hebben eigenlijk iets nodig waar ze hun tollen sneller en beter mee konden laten draaien!
Kunnen we Sam en Sara helpen een apparaat te bouwen dat tollen sneller kan laten draaien?
Dat gaan we uitzoeken!
Construeren
(10-15 Min.)
Bouw de tollendraaier en de tol volgens bouwinstructie nr. 2
Houd de draaier vast en plaats het tandwieldeel ervan over de blauwe tandwielas
Het blauwe tandwiel moet in het grote gele tandwiel grijpen, en ronddraaien als je aan het handvat draait
Tip
Om een tol te laten draaien heb je een vaste hand nodig!
Probeer het zelf maar eens.
Draai aan het handvat en til dan de draaier recht omhoog, om de tol te lanceren
Idee
Het is waarschijnlijk een goed idee om jongere kinderen een tijdje met de tollendraaier te laten oefenen voor er met serieus testen begonnen wordt.
Contempleren
(10-15 Min.)
Lang of langer?
De tol kan op twee manieren gedraaid worden. Het gele tandwiel in de draaier kan in het blauwe tandwiel, of in het rode tandwiel op de tol grijpen. Onderzoek bij welke manier de tol het langst blijft draaien.
Maar voorspel eerst op welke manier de tol lang, en op welke hij nog langer zal blijven draaien.
Noteer je voorspellingen met gebruik van de trefwoorden op het aantekenvel.
Test dan de tollen en kijk hoe lang ze blijven draaien bij gebruik van de blauwe 8-tands tandwielen, en daarna de rode 24-tands tandwielen.
Noteer de resultaten met gebruik van de trefwoorden op het aantekenvel.
Laat de kinderen over hun experimenten nadenken door vragen te stellen als:
Wat voorspelde je dat er zou gebeuren - en waarom?
Beschrijf wat er gebeurde.
Was dit een eerlijke test?
Draaide je bij test A net zo hard aan het handvat als bij test B? Liet je alle tollen op dezelfde ondergrond draaien?
Beschrijf hoe het model werkt.
Tip
Gebruik een standaard stopwatch om precies te bepalen hoe lang de verschillende tollen blijven draaien.
Wist je dit?
Het blauwe tandwiel heeft 8 tanden, het rode 24 tanden en het gele tandwiel heeft 40 tanden!
Continueren
(10-15 Min.)
Kun je je eigen draaitol ontwerpen?
Verzin en bouw je eigen draaitollen.
Denk er over na van welk materiaal en in welke vorm ze het best gemaakt kunnen worden.
Probeer allerlei patronen uit, en verzin speciale tollen waarmee je spelletjes kunt spelen.
Maak een tekening op je aantekenvel van het beste draaitolontwerp dat je kunt verzinnen.
Ondersteuning voor de leraar
De leerlingen maken kennis met de concepten:
Wetenschap
• Energie
• Eerlijk testen
• Meten
• Beweging
Design en technologie
• Materialen combineren
• Evalueren
• Spelletjes ontwerpen
• Tandwielen
Eenvoudige machines set (één set per twee leerlingen wordt aanbevolen)
Kleurpotloden of viltstiften
Papier
Schaar
Een fl ink aantal vierkante meters vlakke, gladde vloer
Klok of stopwatch