Voetjes van de vloer

• Bekijk het online materiaal voor leerlingen. Gebruik een scherm of digibord om dit materiaal tijdens de les aan je leerlingen te laten zien.
  • Zorg ervoor dat je in een eerdere les de relevante concepten (d.w.z duwen en trekken) hebt behandeld.
  • Houd rekening met de vaardigheden en voorkennis van je leerlingen. Pas de les aan om ervoor te zorgen dat iedereen eraan mee kan doen. Raadpleeg het gedeelte Differentiatie hieronder voor suggesties.

• Bekijk de leerlingenvideo hier of via het online materiaal voor leerlingen.

• Breng een kort gesprek op gang over de krachten die ervoor zorgen dat tandwielen in beweging komen.
• Laat de leerlingen tandwielen beschrijven:
  • Hoe zien ze eruit? (bijvoorbeeld rond, met veel tanden rond de rand)
  • Hoe beginnen ze te draaien? (bijvoorbeeld doordat er een kracht wordt uitgeoefend, zoals duwkracht)
  • Welke kant kunnen ze op draaien? (bijvoorbeeld met de klok mee, tegen de klok in, deze of de andere kant op, of rond)
• Vertel de leerlingen dat ze een bewegende dansvloer gaan bouwen met tandwielen, een dj-minifiguur die tegen de tandwielen duwt en minifiguren die dansen.
• Ga naar pagina 4 in boekje ‘A’ met bouwinstructies. Laat de pagina aan je leerlingen zien en leg uit wat een paginanummer is en waarom ze dat moeten weten. Vertel ze dat de bouwstappen genummerd zijn en dat ze ze in de juiste volgorde moeten uitvoeren. Leg uit dat bij elke stap staat welke LEGO^® onderdelen ze nodig hebben en dat het nummer waar een ‘x’ achter staat, aangeeft hoeveel van de afgebeelde onderdelen ze voor die stap nodig hebben. Neem de instructies vlug even door en laat de leerlingen zien bij welke stap ze moeten stoppen met bouwen.
• Geef iedere groep een set.

• Laat de leerlingen in tweetallen het voetjes-van-de-vloermodel bouwen. Vertel je leerlingen dat ze om de beurt de stenen kunnen zoeken en kunnen bouwen, waarbij ze na iedere stap wisselen.
• In het gedeelte Tips hieronder vind je extra ondersteuning voor tijdens het bouwen.
• Als de leerlingen de dansvloer hebben gebouwd, laat ze dan de dansende minifiguren ontwerpen en deze op de tandwielen zetten.
• Laat ze nu ‘Stopdans’ spelen.
  • Zet dansmuziek op.
  • Laat het model in beweging komen door tegen de zwarte plaat op het paarse tandwiel te duwen (d.w.z. de draaitafel van de dj).
  • Vertel de leerlingen dat ze hun dansende minifiguren moeten laten stilstaan zodra de muziek stopt.
  • Stop de muziek.
  • Zet de muziek aan.
  • Herhaal dit meerdere keren.
  • Laat de leerlingen de tandwielen in verschillende richtingen draaien.
  • Hoe kunnen ze ervoor zorgen dat de tandwielen sneller of langzamer draaien?

• Laat de leerlingen hun modellen aan klasgenoten presenteren.
• Vraag de leerlingen wat hen is opgevallen aan het draaien van de tandwielen. Zorg ervoor dat de volgende punten aan bod komen:
  • Door in elkaar grijpende tandwielen verschillende richtingen op te laten draaien, draaien ze met de klok mee of tegen de klok in.
  • Als een klein tandwiel tegen een groot tandwiel duwt, draait het grote tandwiel langzamer (d.w.z. vertragende overbrenging).
  • Als een groot tandwiel tegen een klein tandwiel duwt, draait het kleine tandwiel sneller (d.w.z. versnellende overbrenging).
  • Als je twee tandwielen van dezelfde grootte in elkaar laat grijpen, draaien ze met dezelfde snelheid.
  • Als je twee tandwielen dezelfde richting op wilt laten draaien, moet er een ander tandwiel tussen de twee tandwielen worden geplaatst. Dit wordt een tussentandwiel genoemd.

• Laat je leerlingen hun dansvloeren opnieuw bouwen en experimenteren met de plaats van de tandwielen.
• Als er voldoende tijd is, laat de leerlingen dan op het leerlingenwerkblad (Ondersteuning voor de leraar - Bijkomende hulpmiddelen) de snelle en langzame tandwielen noteren.
• Geef de leerlingen 5 minuten de tijd om hun modellen uit elkaar te halen, de stenen in de juiste bakken op te bergen en het lokaal op te ruimen.

• Stimuleer de leerlingen om tijdens het bouwen te bespreken wat er met de tandwielen en de beweging gebeurt.
• Stel ondersteunende vragen om ze aan te moedigen ‘hardop te denken’. Laat ze uitleggen welke redeneringen ze gevolgd hebben om keuzes te maken tijdens het bouwen van hun modellen.

Observatiechecklist

• Beoordeel hoe goed de leerlingen de duwkracht kunnen beschrijven die op hun model wordt uitgeoefend.
• Maak naar eigen inzicht een schaalverdeling, bijvoorbeeld:
  1. Heeft extra ondersteuning nodig
  2. Kan zelfstandig werken
  3. Kan het aan anderen uitleggen

Zelfevaluatie

• Laat alle leerlingen een steen kiezen die volgens hen het best hun prestatie weergeeft:
  • Groen: Met een beetje hulp kan ik beschrijven wat het concept ‘duwkracht’ betekent.
  • Blauw: Ik kan beschrijven wat het concept ‘duwkracht’ betekent.
  • Paars: Ik kan beschrijven wat het concept ‘duwkracht’ betekent en dat ook aan een klasgenoot uitleggen.

Feedback met klasgenoten

• Laat de leerlingen in kleine groepjes bespreken hoe ze de samenwerking hebben ervaren.
• Stimuleer ze om hun ervaringen als volgt te verwoorden:
  • Ik vond het leuk toen je ...
  • Ik zou graag willen weten hoe je ...

Modeltips

• Het bouwproces zou maximaal 20 minuten in beslag moeten nemen. Verdeel de leerlingen uit de groepjes die nog niet klaar zijn, over de groepjes die hun model al wel af hebben.
• De leerlingen kunnen door middel van de driehoeken die op de tandwielen zijn gedrukt, het aantal omwentelingen tellen en ze kunnen deze gebruiken om uit te leggen waarom het tandwiel sneller of langzamer beweegt.
• Als het grote tandwiel het kleine tandwiel duwt, kunnen de leerlingen aan de hand van de driehoeken op het kleine tandwiel tellen hoeveel omwentelingen het maakt ten opzichte van het grote tandwiel.
• Laat de leerlingen zien hoe ze met de wig aan het uiteinde van de stenenwipper de tandwielen uit de draaischijven kunnen wrikken.

Vereenvoudig deze les door:

• De leerlingen de beweging van één danser en twee tandwielen te laten onderzoeken

Verhoog de moeilijkheidsgraad door:

• De leerlingen één dansende minifiguur op een groot tandwiel en één minifiguur op een kleiner tandwiel te laten zetten, zodat ze de verschillende snelheden van de dansers kunnen observeren
• Stel vragen als:

  Hoeveel rondjes maakt draait elke danser?

  • Welke danser draait de meeste rondjes?
• De leerlingen uit te dagen om een synchronische dansact op te voeren.
  • Hoe kunnen ze ervoor zorgen dat beide dansers in dezelfde richting draaien?

Rekenuitbreiding (opmerking: dit neemt extra tijd in beslag.)
Laat de leerlingen voor de ontwikkeling van hun rekenvaardigheid met LEGO^® stenen iets bouwen boven op het grote tandwiel om ook met breuken aan de slag te gaan. Zo kunnen ze de noppen tellen en stenen toevoegen om een half of kwart aan te geven.

Download het lesplan Persoonlijke leerkit in het gedeelte met hybride leermiddelen.