Zosia i Janek dowiadują się, że wypadki się zdarzają

Powiedz dzieciom, że opowiesz im historię o wypadku, który przydarzył się Zosi.

Pokaż dzieciom ilustrację do lekcji.

Przeczytaj na głos następującą opowieść:

W przedszkolu nadeszła pora na zajęcia w kole. Pani Pączek zawołała wszystkie dzieci, aby usiadły z nią na dywanie. Zosia z radością podeszła do niej, ciesząc się na myśl o tym, że pani Pączek będzie ich uczyć nowej piosenki albo czytać im historyjkę. Czasami cała grupa ćwiczyła też korzystanie z kalendarza! Jednak Janek nie lubił tych zabaw. Owszem, lubił piosenki (chociaż sam nigdy nie śpiewał na głos) i uwielbiał książki, ale tak długie siedzenie w jednym miejscu nie było dla niego przyjemne. Czasami Janek zabijał czas, wypatrując w dywanie zszywek i innych drobiazgów, albo baaardzo powooooli osuwał się z pozycji „po turecku” i w końcu kładł się na podłodze.

Tamtego dnia miał wyjątkowo leniwy nastrój, więc gdy pani Pączek dobrnęła do połowy książki, Janek wyciągnął się na dywanie. Zosia z zachwytem słuchała opowieści pani Pączek, gdy nagle stopa Janka przygniotła jej mały palec.

Ból zaskoczył Zosię, która krzyknęła „AUUU! Proszę pani, Janek złamał mi palec!”.

Zosia zerwała się z miejsca, aby podbiec do pani Pączek, ale po drodze wpadła na inne dzieci. Całe to zamieszanie zaskoczyło panią Pączek, która upuściła książkę na podłogę. Reszta dzieci tylko patrzyła i przewracała oczami.

Przeprowadź z dziećmi ćwiczenie ze słuchania ze zrozumieniem:

• Daj dzieciom zadanie: mają zagrać w grę w parach ze swoimi „kolegami konstruktorami”.
• Rozłóż klocki z twarzami tak, aby każda z par miała wiele możliwości wskazania klocka, który przedstawia uczucie opisane w opowiedzianej historii.
• Powiedz: „Teraz przeczytam wam tę historię od początku. Nasłuchujcie momentów, w których uczucia bohaterów można by pokazać za pomocą któregoś z waszych klocków z twarzami. Gdy doczytam do takiego miejsca, zrobię pauzę, aby dać wam możliwość uważnego przyjrzenia się klockom. Jeśli zauważycie klocek pasujący do uczuć bohaterów opowieści, podnieście go i pokażcie wszystkim”.
• Przypomnij dzieciom, że trzeba przewracać klocki, bo wyrazy twarzy są narysowane po obu ich stronach.
• Przeczytaj historię ponownie. Miejsca, w których prawdopodobnie trzeba będzie zrobić pauzę, są zaznaczone pogrubieniem.

Wskazówka dla nauczyciela: Czytając historię więcej niż dwa razy, pomożesz dzieciom ją zrozumieć.

Możesz zadać dzieciom następujące pytania:

• Czy Janek chciał zrobić Zosi krzywdę? Czy uderzył ją w palec celowo, czy przez przypadek?
• Jak poznać, czy ktoś robi drugiej osobie krzywdę celowo, czy przypadkowo?
• Czy wiedząc to, zareagowalibyście inaczej, gdyby ktoś sprawił wam ból?
• Jak reakcja Zosi wpłynęła na Janka?
• Jak reakcja Zosi wpłynęła na panią Pączek i resztę dzieci, które akurat słuchały historii?

Poproś dzieci, aby w parach z „kolegami konstruktorami” zbudowały model, który pokaże, jak Zosia i Janek wyglądali na zakończenie tej historii.

Daj dzieciom zadanie: niech w parach ze swoimi „kolegami konstruktorami” odegrają scenki z użyciem swoich modeli i pokażą, jak Janek mógł się zachować, żeby nie zrobić nieumyślnie krzywdy Zosi (np. mógł się nie kłaść albo zapytać, czy może się położyć poza kołem).
Następnie niech dzieci odegrają całą historię ponownie, ale tym razem pokazując, jak Zosia uczy się, że wypadki czasem się zdarzają.

Poproś dzieci, aby zastanowiły się, w jakich sytuacjach ludzie mogą przypadkowo zrobić krzywdę sobie lub innym.

Daj im poniższe przykłady:

• Stawanie w kolejce
• Szukanie miejsca przy stoliku śniadaniowym
• Zabawa na placu zabaw
• Zabawa zabawkami lub różnymi przyborami w czasie wolnym
• Jazda samochodem z rodzeństwem
• Tłoczenie się w sali, aby lepiej widzieć
• Pozowanie do zbiorowej fotografii
• Przepychanie się przez tłum na festynie lub podczas zakupów

Poproś dzieci, aby w parach z „kolegami konstruktorami” zbudowały model przedstawiający sytuację, w której nietrudno o wypadek.
Niech zbudują dwie postacie i różne przedmioty, których potem użyją przy odgrywaniu scenki o wypadku.

Wskazówka do ćwiczenia: Możesz ułatwić dzieciom zadanie, polecając im zbudowanie postaci pani Pączek. Niech się zastanowią, co pani Pączek zrobiłaby, aby pomóc innym postaciom w rozwiązaniu problemu. (Możliwe odpowiedzi: kazałaby im usiąść i ochłonąć; objęłaby dzieci i wytłumaczyła, że powinny poszukać pomocy, zanim się zdenerwują.)
Niech dzieci odegrają scenkę, w której przedstawią rozwiązanie problemów opisanych w historyjkach.

Obserwacja poniższych umiejętności ułatwi Ci sprawdzenie, czy dzieci rozwijają się pod względem społecznym i emocjonalnym.

• Dzieci rozumieją, jak ich działania wpływają na innych.
• Dzieci potrafią konstruktywnie rozwiązywać konflikty.