Xe đua
Đèn chuyển từ màu đỏ sang màu xanh lá cây, và các em có thể xuất phát! Đội kỹ thuật của các em đã chọn bánh xe phù hợp chưa? Đội của các em sẽ chiến thắng chứ?
Chuẩn bị
- Xem lại tài liệu học tập trực tuyến dành cho học sinh. Sử dụng máy chiếu để chia sẻ tài liệu này với học sinh trong suốt bài học.
- Đảm bảo rằng bạn đã trình bày những cách nhận dạng các mẫu hình chuyển động trong bài học trước đó.
- Xem xét khả năng và kiến thức của tất cả học sinh. Phân hóa bài học để mọi học sinh đều dễ dàng tiếp cận. Xem phần Phân hóa bên dưới để biết các gợi ý.
Tham gia
(Cả lớp, 5 phút)
- Xem video của học sinh ở đây hoặc truy cập video qua tài liệu trực tuyến dành cho học sinh.
- Dẫn dắt cuộc thảo luận nhanh về những lực tham gia tương tác học sinh đã thấy khi xem cuộc đua xe trong video.
- Đặt các câu hỏi, như:
- Lực nào làm cho xe đua di chuyển? (Phản lực hoặc lực đẩy đối với bánh xe đua làm cho xe đua di chuyển. Lực này xuất phát từ động cơ hoặc yếu tố khác đang đẩy xe về phía trước.)
- Lực nào làm cho xe đua dừng lại? (Lực ma sát lấy năng lượng khỏi xe làm cho xe chạy chậm lại khi lăn bánh. Yếu tố này được gọi là "sức cản lăn".)
- Điều gì có thể làm cho xe đi nhanh hơn hoặc chậm hơn? (Giảm khối lượng và ma sát bề mặt sẽ làm cho xe đi nhanh hơn. Tăng khối lượng và ma sát bề mặt sẽ làm cho xe chạy chậm lại.)
- Cho học sinh biết rằng các em sẽ lắp ráp một mô hình xe đua và bệ phóng, sau đó thử nghiệm để nhận ra mẫu hình chuyển động của xe.
- Phân phát một bộ công cụ học tập cho mỗi nhóm.
Khám phá
(Nhóm nhỏ, 25 phút)
- Cho học sinh thực hành theo cặp để lắp ráp mô hình Xe đua. Yêu cầu học sinh thay phiên nhau, một học sinh tìm những viên gạch xếp hình, còn học sinh kia lắp ráp, đổi vai cho nhau sau khi thực hiện xong mỗi bước.
- Bạn có thể tìm nội dung hỗ trợ lắp ráp trong phần Mẹo dưới đây.
Thử nghiệm 1:
- Yêu cầu học sinh thử nghiệm xe với các bánh xe màu vàng có kích thước trung bình để xem xe sẽ đi được khoảng cách bao xa. Yêu cầu học sinh kéo lùi bệ phóng đến vị trí 5, rồi thả bệ phóng ra.
- Yêu cầu học sinh ghi lại kết quả trên Bảng tính học sinh của mình (Hỗ trợ giáo viên- Tài nguyên bổ sung).
Thử nghiệm 2:
- Bây giờ, hãy yêu cầu học sinh thử nghiệm xe với bánh xe nhỏ màu xám và bánh xe lớn màu trắng.
- Nhắc học sinh ghi lại kết quả của mỗi thử nghiệm.
- Khi học sinh thử nghiệm và ghi lại kết quả quan sát được, khuyến khích học sinh tự dự đoán xem mỗi xe sẽ đi được khoảng cách bao xa bằng cách đặt một viên gạch bên cạnh đường đua.
Giải thích
(Cả lớp, 10 phút)
- Tập hợp học sinh lại để chia sẻ những gì các em đã học được.
- Đặt các câu hỏi, như:
- Các em đã quan sát được điều gì khi thử nghiệm các bánh xe khác nhau? (Các bánh xe nhỏ hơn đi được khoảng cách ngắn hơn so với các bánh xe lớn hơn. Điều này là do các bánh xe nhỏ hơn quay trên trục nhanh hơn so với các bánh xe lớn hơn, tạo ra ma sát lớn hơn).
- Các em có thể làm cho xe đi xa nhất có thể bằng cách nào? (Câu trả lời nên bao gồm kéo lùi lò xo hết cỡ, giảm trọng lượng, sử dụng các bánh xe lớn hơn và cho xe chạy trên bề mặt nhẵn.)
Chế tạo
(Cả lớp, 5 phút)
- Tập hợp học sinh lại để đánh giá và thảo luận về thử nghiệm.
- Đặt các câu hỏi, như:
- Các em đã nhận thấy các mẫu hình chuyển động nào của xe khi thay đổi kích thước của bánh xe?
- Các em có thể dự đoán được điều gì sẽ xảy ra tiếp theo không?
- Sau khi học sinh thử nghiệm từng kích thước bánh xe, hãy yêu cầu học sinh tùy chỉnh xe bằng cách sử dụng các viên gạch còn lại từ bộ công cụ học tập.
- Dành thời gian cho học sinh tháo rời các mô hình của mình, sắp xếp các viên gạch trở lại khay, và dọn dẹp chỗ thực hành của các em.
Đánh giá
(Liên tục trong suốt Bài học)
- Đặt các câu hỏi "tại sao" và "như thế nào" trong suốt bài học để giúp học sinh suy nghĩ về những khái niệm mà các em đang học.
- Đặt ra câu hỏi hướng dẫn để khuyến khích học sinh của bạn "nói ra suy nghĩ", đồng thời giải thích các quá trình tư duy và lý luận của học sinh trong các quyết định giải quyết vấn đề mà các em đã đưa ra khi lắp ráp mô hình.
Danh sách kiểm tra những mục cần quan sát
- Đo lường mức độ thành thạo của học sinh trong việc trình bày mẫu hình chuyển động của một vật và cách có thể sử dụng mẫu hình này để dự đoán chuyển động trong tương lai.
- Tạo một thang đo phù hợp với nhu cầu của các em. Ví dụ:
- Cần hỗ trợ thêm
- Có thể làm việc độc lập
- Có thể hướng dẫn người khác
Tự đánh giá
- Yêu cầu mỗi học sinh lựa chọn một viên gạch xếp hình mà trẻ cảm thấy phù hợp nhất với kết quả của mình:
- Màu xanh lá cây: Tôi nghĩ rằng tôi có thể nhận ra mẫu hình chuyển động của xe.
- Màu xanh dương: Tôi biết tôi có thể nhận ra mẫu hình chuyển động của xe.
- Màu tím: Tôi có thể nhận ra mẫu hình chuyển động của xe, sử dụng mẫu hình này để dự đoán chuyển động trong tương lai, và tôi có thể giúp bạn hiểu được cách nhận biết và áp dụng.
Phản hồi từ bạn bè
- Cho các học sinh thảo luận về kinh nghiệm của các em khi tham gia cùng nhau trong nhóm của các em.
- Khuyến khích học sinh sử dụng các cách nói như:
- Mình thích khi bạn....
- Mình muốn nghe thêm về cách bạn....
Mẹo
Mẹo về mô hình
- Chỉ cho học sinh cách đếm các nút trên tấm nền để giúp các em đặt viên gạch vào đúng vị trí. Chỉ ra rằng các em nên chú ý đến vị trí của ngói được đánh số và điểm đánh dấu trên bệ phóng.
- Để khởi động xe, học sinh phải kéo lùi bệ phóng về vị trí 5, đặt xe tựa vào tấm đẩy phẳng và sau đó thả bệ phóng.
- Yêu cầu học sinh chú ý không để siết quá chặt các bánh xe vì tăng lực ma sát sẽ làm cho xe chạy chậm lại.
Phân hóa
Đơn giản hóa bài học này bằng cách:
- Yêu cầu học sinh chỉ thử bánh xe màu vàng có kích thước trung bình và bánh xe lớn màu trắng
Tăng độ khó bằng cách:
- Yêu cầu học sinh thêm một viên gạch nặng để xem viên gạch có thay đổi cách hoạt động của xe không
- Yêu cầu học sinh chỉ kéo lùi nửa chừng bệ phóng (vị trí 3) khi khởi động xe
- Học sinh có thể dự đoán vị trí dừng của xe dựa vào những quan sát của các em trong các thử nghiệm 1 và 2 không?
Phần mở rộng
(Lưu ý: Hoạt động này sẽ cần thêm thời gian.)
Để kết hợp việc phát triển kỹ năng toán học, hãy yêu cầu học sinh sử dụng các đơn vị tiêu chuẩn để ước tính, sau đó đo khối lượng của các vật từ bộ công cụ học tập (ví dụ: viên gạch nặng 53 g, bánh xe lớn 16 g, bánh xe có kích thước trung bình 6 g).
Hỗ trợ giáo viên
Học sinh sẽ:
- Tùy chỉnh một chiếc xe đua để khám phá các biến thể khác nhau, như khối lượng và sức cản lăn, để xem chiếc xe của bạn nào có thể đi xa nhất
- Ghi lại dữ liệu và sử dụng dữ liệu để đưa ra dự đoán và nhận dạng các mẫu hình
- Bộ công cụ học tập LEGO® Education BricQ Motion Essential (hai học sinh dùng chung một bộ)
- Thước đo (mỗi nhóm một cái)
Lớp 6- KHOA HỌC TỰ NHIÊN
NĂNG LƯỢNG VÀ SỰ BIẾN ĐỔI
Lực và chuyển động
- Lực và tác dụng của lực
- Lực tiếp xúc và lực không tiếp xúc
- Ma sát
- Khối lượng và trọng lượng
- Biến dạng của lò xo
Yêu cầu cần đạt
- Lấy được ví dụ để chứng tỏ lực là sự đẩy hoặc sự kéo.
- Biểu diễn được một lực bằng một mũi tên có điểm đặt tại vật chịu tác dụng lực, có độ lớn và theo hướng của sự kéo hoặc đẩy.
- Lấy được ví dụ về tác dụng của lực làm: thay đổi tốc độ, thay đổi hướng chuyển động, biến dạng vật.
- Đo được lực bằng lực kế lò xo, đơn vị là niu tơn (Newton, kí hiệu N) (không yêu cầu giải thích nguyên lí đo).
- Nêu được: Lực tiếp xúc xuất hiện khi vật (hoặc đối tượng) gây ra lực có sự tiếp xúc với vật (hoặc đối tượng) chịu tác dụng của lực; lấy được ví dụ về lực tiếp xúc.
- Nêu được: Lực không tiếp xúc xuất hiện khi vật (hoặc đối tượng) gây ra lực không có sự tiếp xúc với vật (hoặc đối tượng) chịu tác dụng của lực; lấy được ví dụ về lực không tiếp xúc.
- Nêu được: Lực ma sát là lực tiếp xúc xuất hiện ở bề mặt tiếp xúc giữa hai vật; khái niệm về lực ma sát trượt; khái niệm về lực ma sát nghỉ.
- Sử dụng tranh, ảnh (hình vẽ, học liệu điện tử) để nêu được: Sự tương tác giữa bề mặt của hai vật tạo ra lực ma sát giữa chúng.
- Nêu được tác dụng cản trở và tác dụng thúc đẩy chuyển động của lực ma sát.
- Lấy được ví dụ về một số ảnh hưởng của lực ma sát trong an toàn giao thông đường bộ.
- Thực hiện được thí nghiệm chứng tỏ vật chịu tác dụng của lực cản khi chuyển động trong nước (hoặc không khí).
- Nêu được các khái niệm: khối lượng (số đo lượng chất của một vật), lực hấp dẫn (lực hút giữa các vật có khối lượng), trọng lượng của vật (độ lớn lực hút của Trái Đất tác dụng lên vật).
- Thực hiện thí nghiệm chứng minh được độ giãn của lò xo treo thẳng đứng tỉ lệ với khối lượng của vật treo.
Lớp 7- KHOA HỌC TỰ NHIÊN
- Tốc độ chuyển động
- Đo tốc độ
- Đồ thị quãng đường
- Thời gian
YÊU CẦU CẦN ĐẠT
- Nêu được ý nghĩa vật lí của tốc độ, xác định được tốc độ qua quãng đường vật đi được trong khoảng thời gian tương ứng, tốc độ = quãng đường vật đi/thời gian đi quãng đường đó.
- Liệt kê được một số đơn vị đo tốc độ thường dùng.
- Mô tả được sơ lược cách đo tốc độ bằng đồng hồ bấm giây và cổng quang điện trong dụng cụ thực hành ở nhà trường; thiết bị “bắn tốc độ” trong kiểm tra tốc độ các phương tiện giao thông.
- Vẽ được đồ thị quãng đường – thời gian cho chuyển động thẳng.
- Từ đồ thị quãng đường – thời gian cho trước, tìm được quãng đường vật đi (hoặc tốc độ, hay thời gian chuyển động của vật).
- Dựa vào tranh ảnh (hoặc học liệu điện tử) thảo luận để nêu được ảnh hưởng của tốc độ trong an toàn giao thông.
Tài liệu dành cho học sinh
Bảng tính học sinh
Tải xuống, xem hoặc chia sẻ dưới dạng trang HTML trực tuyến hoặc PDF có thể in được.