Rèn luyện liên tiếp
Không phải tất cả mã đều có trên máy tính. Viết mã giả hướng dẫn cách lắp ráp mô hình LEGO®!
Tổng quan
- Bài học này sử dụng Bộ dụng cụ học tập cá nhân LEGO® Education Prime.
- Trong bài học này, học sinh sẽ lắp ráp một mô hình LEGO và viết mã giả hướng dẫn cách lắp ráp mô hình. Học sinh sẽ chia sẻ mã giả của mình với bạn khác.
Bạn có thể giảng bài học này:
- Dưới dạng bài học nhập môn để giới thiệu bài Bắt đầu nghiệp vụ.
- Trước hoặc sau bài Đặt lệnh hoặc Không theo lệnh, để giới thiệu hoặc củng cố kiến thức về cách viết mã giả.
- Trước bài Tự động hóa vận hành! để tạo nền tảng cho dự án mở.
- Vào cuối bài học để mở rộng kiến thức của học sinh.
- Bộ dụng cụ học tập cá nhân (PLK) là bộ dụng cụ có thể mang về nhà. Hãy tuân thủ chính sách phát đồ dùng của nhà trường.
- Thuyết trình nội dung bài học là tài liệu có hình ảnh trực quan, được trình bày trong phần Tài nguyên bổ sung của giáo án này. Sử dụng bài thuyết trình này để bám sát bài giảng và hướng dẫn học sinh đi qua từng bài trong 5 bài (Tham gia, Chế tạo, Khám phá, Giải thích, Đánh giá).
Các khái niệm về mã hóa
- Thuật toán: Tập hợp các câu lệnh từng bước giúp hoàn thành nhiệm vụ.
- Lỗi: Lỗi mã hóa. Gỡ lỗi là quá trình sửa lỗi.
- Phân tách: Chia nhỏ mã thành các phần nhỏ hơn hoặc các phép toán nhỏ hơn.
- Mã giả: Bản lệnh dạng chữ nêu rõ các bước trong một thuật toán trước khi mã hóa trên máy tính. Mã giả giúp các lập trình viên xác định và dự đoán sự cố (lỗi) và lên kế hoạch chia nhỏ (phân tách) các bước mã hóa.
Tham gia
(10 phút)
Cùng thảo luận nhanh với học sinh để tìm hiểu kiến thức cơ bản về mã của học sinh.
- Thông qua cuộc thảo luận này, bạn và học sinh sẽ xây dựng những định nghĩa chung về mã và mã hóa.
Đặt các câu hỏi như:
- Mã là gì? (Ví dụ về câu trả lời: được dùng cho máy tính hoặc robot biết cách thực hiện nhiệm vụ, hoặc tạo sự thú vị hoặc sáng tạo như lập trình trò chơi trên máy tính.)
- Các em đã từng nghe đến bất kỳ từ nào khác thay cho từ mã này chưa? (Những học sinh đã quen với mã hóa có thể nói các từ như "thuật toán, mã giả và lỗi." Yêu cầu những học sinh đã quen với các khái niệm này chia sẻ kiến thức của các em.)
- Mã trông như thế nào? (Ví dụ về câu trả lời: dạng khối, dạng chữ, dạng số.)
Tiếp tục trò chuyện để thảo luận về mục đích của các câu lệnh rõ ràng. Sử dụng những mục sau để thảo luận:
- Mã có thể là một tập hợp các chỉ lệnh. Hãy mã hóa thói quen buổi sáng của chúng ta! Mã đó sẽ trông như thế nào? Các em làm gì khi thức dậy vào buổi sáng? (Ví dụ về câu trả lời: tắt báo thức, ra khỏi giường, mặc quần áo, ăn sáng, đánh răng, v.v.)
- Tập hợp các chỉ lệnh có đặc điểm gì thì được coi là lý tưởng? (Ví dụ về câu trả lời: rõ ràng, sắp xếp hợp lý, theo đúng thứ tự.)
Hiển thị trang Tham gia đầu tiên trong Thuyết trình nội dung bài học.
- Trang này hiển thị các tập hợp chỉ lệnh dưới dạng hình ảnh trực quan về cách buộc dây giày.
Tiếp tục thảo luận dựa trên những câu hỏi như sau:
- Mã này thế nào? (Ví dụ về câu trả lời: mã cho các em biết cách thức thực hiện, đó là một tập hợp chỉ lệnh)
- Những chỉ lệnh này có tác dụng gì? (Ví dụ về câu trả lời: các con số cho các em biết thứ tự thực hiện).
- Tập hợp các chỉ lệnh có đặc điểm gì thì được coi là lý tưởng? (Ví dụ về câu trả lời: rõ ràng, sắp xếp hợp lý, theo đúng thứ tự.)
Hiển thị trang Tham gia thứ hai trong Thuyết trình nội dung bài học.
- Trang này cho biết ví dụ về mã LEGO Education SPIKE™ Prime từ bài Đặt lệnh, nằm trong phần Bắt đầu nghiệp vụ. Dữ liệu lập trình này điều khiển robot "kiểm tra chất lượng".
Tiếp tục thảo luận dựa trên các điểm sau:
- Đây là dữ liệu lập trình dành cho robot "kiểm tra chất lượng". Chương trình này sẽ "khởi động" robot.
- Thế nào được gọi là mã ra lệnh robot thực hiện? (Dưới đây là các bước được viết dưới dạng mã giả.)
- Nói với học sinh rằng khi các em tự mình giải thích được về mã, tức là các em vừa thực hành tạo thuật toán và vừa trang bị cho mình kiến thức viết mã giả.
- Chương trình bắt đầu.
- Động cơ A và F đặt tốc độ đến 50%.
- Động cơ A và F di chuyển đến 350 độ và di chuyển đến đó qua con đường ngắn nhất.
- Sau khi các động cơ đã di chuyển vào đúng vị trí, âm thanh "Kết nối" sẽ vang lên.
- Đèn cảm biến khoảng cách sáng lên.
- Cụm đèn nhấp nháy 10 lần theo nhịp hình trái tim.
- Cụm đèn hiển thị hình ảnh trái tim đứng im.
Lời khuyên về học tập kết hợp cho giai đoạn Tham gia
Đồng bộ
- Cho cả lớp tham gia thảo luận qua mạng trong thời gian học theo thời khóa biểu. Bạn hãy cố gắng nói ít nhất có thể. Khuyến khích học sinh tự trả lời hoặc tự đặt câu hỏi. Thử sử dụng công cụ cộng tác trực tuyến hoặc chức năng trò chuyện để thu hút tất cả học sinh tham gia.
Không đồng bộ
- Hiển thị các trang Tham gia trong Thuyết trình nội dung bài học và quyết định xem nên để từng cá nhân hay cả tập thể cùng trả lời bạn trên bảng thảo luận lớp. Bảng thảo luận trực tuyến là phương tiện hữu ích, có thể khuyến khích học sinh tương tác với nhau mà không yêu cầu tất cả học sinh phải có mặt cùng một lúc.
Khám phá
(15 phút)
- Yêu cầu học sinh mở Bộ dụng cụ học tập cá nhân và khám phá các khối gạch.
- Không có bất kỳ câu lệnh lắp ráp nào. Khuyến khích học sinh chọn năm khối gạch và lắp ráp mô hình con vật. Các em có thể sử dụng mô hình chú vịt LEGO này để lấy cảm hứng.
Nhắc nhở học sinh sử dụng trang Khám phá trong Thuyết trình nội dung bài học để biết cách vượt qua thử thách.
Trong thử thách này, học sinh cần:
Lắp ráp: Thiết kế một con vật bằng khối LEGO để cho bạn khác lắp ráp. Học sinh nên sử dụng tối đa 5 khối gạch.
Mã hóa: Yêu cầu học sinh viết ra các bước cần thiết để lắp ráp mô hình mà các em thiết kế. Giải thích rằng đây được gọi là mã giả.
Lập trình: Yêu cầu học sinh làm việc theo cặp. Hướng dẫn bạn số 1 chia sẻ mã giả của mình với bạn số 2. Bạn số 2 phải làm theo mã giả của bạn số 1 đúng như những gì nghe được. Sau đó, yêu cầu các em đổi vai.
Bạn cũng có thể thử đóng một vai nào đó trong hoạt động này giống như học sinh trong lớp. Yêu cầu tất cả học sinh viết mã giả để lắp ráp mô hình LEGO, sau đó yêu cầu các em lần lượt chia sẻ mã giả của mình, trong khi đó, các bạn còn lại trong lớp cố gắng làm theo và lắp ráp mô hình.
Lời khuyên học tập kết hợp cho giai đoạn Khám phá
Biến hoạt động này thành thời gian giao lưu. Học sinh thích lắp ráp cùng nhau.
Đồng bộ
- Nếu học sinh đang tham gia trực tuyến, các em có thể cùng nhau lắp ráp trong ứng dụng phòng họp dưới hình thức họat động tập thể lớp, trong đó một học sinh chia sẻ mã giả của mình với các bạn còn lại. Hoặc yêu cầu các em lắp ráp theo hình thức nhóm nhỏ trong phòng chia nhóm, sau đó chia sẻ mã giả của mình trong các nhóm nhỏ đó.
Không đồng bộ
- Khuyến khích học sinh tạo không gian dành riêng để thực hiện các hoạt động tại nhà với sự giúp đỡ của gia đình. Vị trí có bề mặt bằng phẳng, ánh sáng tốt, không ồn ào là lựa chọn lý tưởng để lắp ráp và thử nghiệm. Xin lưu ý rằng mỗi gia đình học sinh có hoàn cảnh khác nhau.
Giải thích
(10 phút)
- Sau khi học sinh vượt qua thử thách lắp ráp và mã hóa, hãy yêu cầu các em chia sẻ kinh nghiệm với bạn bè.
- Trang Giải thích trong Thuyết trình nội dung bài học cung cấp nhiều gợi ý thảo luận để giúp học sinh cho và nhận phản hồi.
- Nhắc nhở học sinh giao tiếp bằng mắt, sử dụng tông giọng thân thiện và tập trung vào các ví dụ cụ thể khi đưa ra phản hồi. Khuyến khích các em suy ngẫm xem nên cải thiện những phát minh của mình như thế nào dựa trên phản hồi nhận được.
Dưới đây là một số gợi ý về cách đưa ra phản hồi:
- Mình thực sự ấn tượng với…
- Mình muốn biết thêm về…
- Mình cũng có cùng ý tưởng…
- Mình có ý tưởng khác…
- Theo mình thì…
Dưới đây là một số gợi ý về cách nhận phản hồi:
- Những câu lệnh nào rõ ràng?
- Mình cần khắc phục điều gì?
- Có thể sửa những lỗi nào?
Sau khi học sinh đã chia sẻ ý kiến phản hồi, hãy yêu cầu học sinh giải thích xem hoạt động này giống lập trình ở điểm nào.
Đặt các câu hỏi như:
- Hoạt động này giống lập trình ở điểm nào? (Ví dụ về câu trả lời: Chúng em đang viết chỉ lệnh để người khác làm theo, giống như viết mã để máy tính làm theo.)
- Tại sao các em viết mã giả? (Ví dụ về câu trả lời: để giúp thiết kế mã trước khi viết trên máy tính để có thể dự đoán các lỗi có thể phát sinh).
- Trong mã giả có những chi tiết nào quan trọng cần lưu ý? (Ví dụ về câu trả lời: tầm quan trọng của chi tiết, các bước theo đúng thứ tự).
*Lời khuyên học tập kết hợp cho giai đoạnGiải thích*
Đồng bộ
- Nếu học sinh tham gia trực tuyến, hãy xem lại phần gợi ý cách cho và nhận phản hồi trên trang Giải thích trong Thuyết trình nội dung bài học và yêu cầu học sinh cho và nhận phản hồi theo nhóm nhỏ trong phòng chia nhóm.
- Đến phòng chia nhóm để kiểm tra xem học sinh có hiểu không bằng cách yêu cầu từng nhóm chia sẻ ý kiến phản hồi cụ thể.
- Giải đáp những thắc mắc của học sinh và trực tiếp làm rõ những khái niệm mà các em hiểu sai để giúp các em hiểu sâu hơn về khái niệm đó.
Không đồng bộ
- Khuyến khích học sinh suy ngẫm về ý kiến phản hồi bằng cách chia sẻ lại phản hồi trước cả nhóm hoặc đăng nhận xét trong nhóm trò chuyện.
Chế tạo
(5 phút)
- Yêu cầu học sinh suy nghĩ xem nếu sử dụng mô hình LEGO khác, các em có thể thực hiện lại hoạt động này như thế nào.
- Cho học sinh xem những mô hình truyền cảm hứng trên trang Chế tạo trong Thuyết trình nội dung bài học.
Đặt các câu hỏi như:
- Nếu sử dụng mô hình LEGO mới, các em có thể thực hiện lại hoạt động này như thế nào?
- Các em sẽ cải tiến mã giả như thế nào?
- Có thể gộp những câu lệnh nào lại với nhau?
- Làm thế nào để khiến chương trình của các em dễ làm theo?
Bạn có thể chỉ còn thời gian tạo các thiết kế mô hình mới và câu lệnh mã giả. Nếu vậy, hãy để dành phần nhập vai trong hoạt động cho buổi học tiếp theo.
*Lời khuyên học tập kết hợp cho giai đoạnChế tạo*
Đồng bộ
- Tổ chức một buổi chia sẻ trực tuyến theo thời khóa biểu, trong đó học sinh sẽ chia sẻ cách sửa đổi giải pháp của mình.
Không đồng bộ
- Tổ chức buổi triển lãm trực tuyến để các em có cơ hội chia sẻ tác phẩm của mình. Khuyến khích học sinh đăng ảnh và video về tác phẩm của mình và xem tác phẩm của các bạn khác.
Đánh giá
(5 phút)
- Mời từng học sinh chia sẻ ví dụ về cách thức hiển thị câu lệnh từng bước của mã giả (tức là thuật toán) và nêu ví dụ về lỗi mà các em đã phát hiện ra và cách sửa lỗi trong mã giả.
Yêu cầu học sinh xếp khối gạch màu để tự đánh giá kết quả của mình:
- Gạch đỏ: Tôi có thể viết mã giả và gỡ lỗi chương trình khi được giúp đỡ.
- Gạch vàng: Tôi có thể giải thích cách viết mã giả và gỡ lỗi chương trình.
- Gạch xanh lá: Tôi có thể hướng dẫn người khác cách viết mã giả và gỡ lỗi chương trình.
Lời khuyên học tập kết hợp cho giai đoạn Đánh giá
Có nhiều hình thức đánh giá mà bạn có thể sử dụng—yêu cầu học sinh viết bản thu hoạch, thuyết trình miệng trực tiếp, ghi âm hoặc vẽ hình thể hiện hiểu biết của bản thân.
Đồng bộ
- Cho cả lớp tham gia thảo luận qua mạng trong thời gian học theo thời khóa biểu.
Không đồng bộ
- Yêu cầu học sinh suy ngẫm về tác phẩm của mình bằng cách viết bản thu hoạch và đăng lên mạng, thuyết trình miệng trực tiếp hoặc ghi âm hoặc vẽ hình thể hiện hiểu biết của bản thân.
Hỗ trợ giáo viên
Các em học sinh sẽ:
- Tạo và làm theo một tập hợp các câu lệnh mã giả từng bước
- Phân tách, xác định và khắc phục sự cố trong mã giả
- Bộ dụng cụ học tập cá nhân LEGO® Education Prime (mỗi học sinh 1 bộ) hoặc các khối gạch LEGO khác hay bất kỳ vật liệu nào tìm thấy dành cho mỗi học sinh
- Thuyết trình nội dung bài học (xem Tài nguyên bổ sung)
- Giấy (mỗi học sinh 2 tờ)
- Đồ dùng để viết/vẽ (bút mực, bút chì, bút đánh dấu)